گرجستان ترکیبی شگفت انگیز از ویژگی‌های فرهنگ شرقی و غربی است که سبک شوروی هم مانند یک ادویه ملایم به آن اضافه شده است. در این میان پایتخت گرجستان نه یک شهر آسیایی است و نه حتی اروپایی. تفلیس در حال تجربه تلاطم‌های یک رنسانس است که نشانه‌های بلندپروازانه آن در برخی ساختمان‌های جدید شهر دیده میشود؛ مانند پل صلح، تراموای هوایی و هتل‌های مدرن که در هر گوشه‌ای خودنمایی می‌کنند.اگر از این نشانه‌ها بگذرید در حومه شهر بلوک‌های آپارتمانی شوروی سابق با منظره کوه‌های قفقاز تاریخ این شهر را برای‌تان دوره خواهد کرد. بعد از انقلاب رز که در سال 2003 به وقوع پیوست، تفلیس راه طولانی را طی کرد تا دوباره جاذبه‌های بصری خود را افزایش دهد، اما واقعیت این است که تفلیس همیشه زیبا بود حتی زمانی که اجازه نداشت جلوه‌گری کند.
تفلیس در لغت به معنای چشمه‌های آب گرم است و رودخانه متکواری منظره شهر را تا حدود زیادی تحت تاثیر قرار داده . معماری زیبا، هنر پویا، پس زمینه تاریخی غنی و فرهنگ مهمان‌نوازانه گرجستان باعث شده این شهر یکی از مقصدهای توریستی محبوب دنیا باشد.گرچه هتل‌ها و کافه رستوران‌های قرن 21 نمای کلی شهر را تغییر داده اما تفلیس قدیمی جزو جدایی‌ناپذیر شهر است. بخش قدیمی شهر که کم عرض‌ترین بخش دره هم به شمار می‌رود، هنوز هم مکانی برای آشنایی با اوراسیای باستانی است.
کلیساهای زیبا، قلعه تاریخی و خانه‌های قدیمی این منطقه برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ جذابیت زیادی دارد. تفلیس یک شهر مدرن و باستانی است که الکساندر پوشکین شاعر و نویسنده روسی آن را «سرزمین افسانه‌ای» نامیده است؛ لقبی که اگر تنها چند ساعت در شهر بگذرانید به درستی آن پی خواهید برد. شهری که برای سال‌ها تقاطع ارتباطی اروپا و آسیا بوده و تاریخ خونین اشغال را پشت سر گذاشته قطعا ارزش کاوش را دارد.
تقویم سفر
آب و هوای تفلیس از نیمه گرمسیری تا مرطوب قاره‌ای در حال تغییر است. میانگین دمای سالانه هوا در این شهر 12.7 درجه سانتی‌گراد است و ژانویه سردترین ماه و جولای با 24 درجه سانتی‌گراد گرم‌ترین فصول شهر محسوب می‌شوند. آب و هوای پایتخت گرجستان به طور کلی تمیز و سالم است و بهترین زمان بازدید از این شهر از میانه فروردین تا اوایل مهر است که روزهای گرم و داغی دارد.
البته آب و هوای شهر در سمت شرق و غرب آن تفاوت محسوسی دارد. به هر حال مهم نیست که شما در چه فصلی از سال راهی تفلیس می‌شوید، فقط به خاطر داشته باشید که همراه داشتن یک ژاکت برای سپری کردن شب‌های سرد این شهر ضروری است.
چگونه برویم؟
ایرانیان برای سفر به گرجستان نیازی به تهیه ویزا ندارند و دارندگان گذرنامه ایرانی می‌توانند بدون نیاز به ویزا برای مدت 45 روز در این کشور اقامت کنند. برای رسیدن به تفلیس میتوانید از خطوط هوایی ترکیش، آتا و قطر استفاده کنید.
گردش در شهر
تمام نشانه‌ها و مسیرها در متروی تفلیس به دو زبان گرجستانی و انگلیسی نوشته شده و نام ایستگاه‌های اصلی هم به هر دو زبان خوانده میشود. بنابراین گردشگران خارجی می‌توانند از مترو استفاده کنند، گرچه همراه داشتن یک نقشه دو زبانه می‌تواند کمک خوبی برای پیدا کردن مسیرها باشد. شما میتوانید با خرید یک کارت به طور مشترک از مترو و اتوبوس استفاده کنید.
اتوبوس‌های تفلیس زردرنگ هستند و مسیرها و برنامه زمانی آنها در ایستگاه‌های اتوبوس به زبان محلی نوشته شده است، البته به تازگی تابلوهایی در مسیرهای اصلی قرار داده شده که به صورت الکترونیک و دو زبانه هستند. تاکسی‌ها در تفلیس خصوصی هستند و معمولا از تاکسی متر استفاده نمی‌کنند. بنابراین بهتر است قبل از حرکت در مورد قیمت به توافق برسید. برای اینکه راحت‌تر به مقصد خود برسید بهتر است نام مقصد را به زبان گرجی یا روسی همراه داشته باشید؛ زیرا اکثر رانندگان تاکسی به زبان انگلیسی تسلط ندارند.
موزه و دیگر هیچ!
گرجستان در سال‌های اخیر سرمایه گذاری‌های ویژه‌ای روی صنعت توریسم کرده است . تعداد زیاد موزه‌های پایتخت صحت این ادعا را تایید می‌کنند؛ موزه‌هایی که به شکل مدرن تزئین شده و امکانات لازم را برای بازدید در اختیار مردم قرار می‌دهند. اگر عاشق هنر هستید باید حتما سری به موزه هنر تفلیس بزنید؛ موزه‌ای که در خیابان روستاولی قرار دارد. البته یادتان باشد که این موزه روزهای دوشنبه تعطیل است.
این موزه که درست در کنار کلیسای کاشوتی قرار دارد شاهکار هنرمندان مشهور گرجستان را در معرض دید علاقه‌مندان قرار می‌دهد. آثار هنرمندانی مانند الن آخولدیانی(Elene Akhvlediani)، داویت کاکبادز(Davit Kakabadze) و لادو گودیاشویلی(Lado Gudiashvili). موزه هنرهای زیبای تفلیس هم آثار ارزشمندی از عصر برنز، قرون وسطی و قرن 20 را در خود جای داده است که هر کدام از آنها دریچه‌ای به تاریخ این شهر است. موزه فضای باز قوم نگاری هم که کمی دورتر از شهر قدیمی واقع شده یکی از موزه‌های محبوب این شهر است.
این موزه هنر مردمی شهر را به شیوه زیبایی بازگو می‌کند. معماری محلی، صنایع دستی انواع لباس‌های سنتی و ظروف قدیمی در این موزه به شکل زنده در معرض دیدتان قرار می‌گیرد. اگر فرصت سفر به سایر شهرهای گرجستان را ندارید بازدید از این موزه می‌تواند دید وسیعی در مورد تفاوت‌های منطقه‌ای این کشور به شما بدهد. موزه تاریخ تفلیس یک موزه نسبتا کوچک است، اما مجموعه جالبی از ادوات موسیقی و وسایل زندگی مردم قدیمی شهر را عرضه می‌کند. در این موزه میتوانید با آواز سنتی گرجستانی‌ها که در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده بیشتر آشنا شوید.
بهترین مکان اقامت
در تفلیس شما با طیف وسیعی از هتل‌ها و مراکز اقامتی مناسب روبرو می‌شوید. محل‌های محبوب گردشگران یعنی شهر قدیمی و روستاویلز گامزیری(Rustavelis gamziri) مملو از هتل‌ها و مسافرخانه‌‌هایی است که روز به روز بر تعداد آنها نیز افزوده میشود.
کاخ رویایی
هتل ماریوت تفلیس در حقیقت یک کاخ شیک و زیباست که تمام امکانات رفاهی را برای مسافران فراهم کرده است. اتاق‌های بزرگ، رستوران با شکوه و مرکز تناسب اندام از امکانات این هتل است. عمارت اصلی این ساختمان در سال 1914 ساخته شد، اما در درگیری‌های شهر در سال 1991 به خرابه‌ای کامل تبدیل و در سال 2002 بعد از یک بازسازی گسترده دوباره بازگشایی شد. این هتل از پارلمان گرجستان 200 متر و با میدان آزادی 600 متر فاصله دارد و با یک پیادهروی پنج دقیقه‌ای میتوانید به موزه هنر گرجستان و موزه اشغال شوروی برسید. برای اقامت در این هتل 5 ستاره باید شبی 170 دلار بپردازید.
مایی زیبا به شهر
هتل تراس بوتیک با نمای زیبایی یکی از هتل‌های محبوب گردشگران در تفلیس است که تنها یک کیلومتر با ایستگاه مترو روستاولی فاصله دارد. اینترنت پر سرعت رایگان، اتاق‌های زیبا با تهویه مناسب و تلویزیون صفحه تخت از دیگر امکانات این هتل است. مهمانان این هتل می‌توانند از رستوران‌های هتل استفاده کنند، علاوه بر این خدمات باربکیو برای کباب درست کردن در محوطه هتل هم فراهم است. برای اقامت در این هتل 4 ستاره باید شبی 110 دلار بپردازید.
نقلی و زیبا
هتل نامبر 12 با اتاق‌های نقلی، آینه‌های کاشیکاری شده و شیشه‌های رنگی برای علاقه‌مندان به هنر گرجستان یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این هتل تنها پنج دقیقه با میدان آزادی پیاده فاصله دارد. دکوراسیون داخلی منحصر به فرد آن با رنگ‌های گرم و عناصر سنتی اقامت شما در تفلیس را به یادماندنی می‌کند. تلویزیون صفحه تخت، حمام مجهز و تراس‌هایی که در برخی از اتاق‌ها قرار دارد و نمای باشکوهی از مرکز تاریخی تفلیس را پیش روی‌تان می‌گذارد از امکانات اتاق‌های این هتل است. شما میتوانید وعده‌های غذایتان را در رستوران هتل میل کنید یا با یک پیادهروی دو دقیقه‌ای خودتان را به مرکز کافه‌ها و رستوران‌های شهر برسانید. برای اقامت در این هتل 4 ستاره باید شبی 85 دلار بپردازید.
گرم و صمیمی
هتل وی آی‌پی ویکتوریا یک هتل کوچک با کارکنان گرم و صمیمی است. معماری هتل مدرن و وسایل داخلی آن بسیار باسلیقه انتخاب شده است. این هتل در منطقه ویک (Vake) تفلیس واقع شده و تمامی اتاق‌های آن مجهز به دستگاه تهویه مطبوع و اینترنت پر سرعت بی‌سیم است. نوشیدنی گرم و میوه برای مهمانان به صورت رایگان در هتل فراهم است. اتاق‌های این هتل رنگارنگ و کف آنها چوبی است. رستوران هتل با انواع غذاهای گرجستانی و بین‌المللی آماده پذیرایی از مهمانان است و بعد از صرف غذایتان میتوانید در اتاق بیلیارد یا در تراس زیبای هتل استراحت کنید. برای اقامت در این هتل 3 ستاره باید شبی 61 دلار هزینه کنید.
روز اول
گردش تاریخی
شهری که از قرن پنجم میلادی پایتخت گرجستان بوده تاریخ شگفت انگیزی دارد. گرچه چهره شهر تا حدود زیادی مدرن شده اما میراث گذشته خود را به خوبی حفظ کرده‌است.
روح شهر
قلعه ناریکالا(Narikala) در کوه‌های مقدس متاتسمیندا (Mtatsminda) واقع شده که مشرف به تفلیس است. این قلعه یادگار باستانی مشهور تفلیس است و مردم شهر آن را قلب و روح شهر نامیده‌اند. قلعه در قرن چهارم بنا و بعدها توسط مغولان به قلعه کوچک مشهور شد. برای بازدید از این قلعه باید کفش پیادهروی بپوشید و از تپه بالا بروید. گرچه ابتدای مسیر ممکن است کمی برای‌تان سخت باشد، اما چشم‌اندازهای زیبای بالای قله ارزش دیدن را دارد. هنگام بازدید از قلعه فراموش نکنید که سری به کلیسای ارتدکس داخل آن نیز بزنید.
شهر قدیمی
شهر قدیمی تفلیس منطقه تاریخی پایتخت گرجستان است. در طول تاریخ این منطقه بارها توسط حوادث طبیعی و جنگ‌های داخلی و خارجی تخریب شده و بیش از 29 بار بازسازی‌های گسترده‌ای در آن صورت گرفته است، اما با این وجود بخش اصلی این شهر تا حدود زیادی دست نخورده باقی مانده و کوچه‌های باریک، خانه‌های کج و حیاط‌های زیبا آنها یادگار تاریخ و معماری گذشته شهر است. اگر دوست دارید در مورد تفلیس باستانی بدانید نباید این منطقه را از دست بدهید.
شاهراه اصلی
خیابان روستاولی شاهراه اصلی شهر تفلیس است و یکی از بایدهای گردشگری شهر به شمار می‌رود. این خیابان همچنین مرکز اصلی انقلاب رز هم بوده که در تاریخ معاصر گرجستان نقش مهمی ایفا کرده است. این خیابان مملو از کافه‌ها، موزه‌ها و فروشگاه‌های مختلف است. در عین حال که بسیاری از ساختمان‌های دولتی، عمومی و تجاری مهم شهر هم در همین مکان قرار دارند. پارلمان گرجستان، کلیسای کاشوتی، مرکز تئاتر تفلیس، موزه روستاولی و آکادمی علوم گرجستان در همین جا قرار دارند.
روز دوم
لذت ماجراجویی
مجسمه محافظ شهر
مجسمه مادر گرجستان خارج از شهر قرار دارد، اما تصویر آن از کیلومترها دورتر نیز دیده میشود. این مجسمه که به عنوان نگه دارنده و محافظ گرجستان شناخته میشود در بالای کوه سولولاکی قرار دارد. این مجسمه در سال 1958 به مناسبت هزار و پانصدمین سالگرد تاسیس شهر رونمایی شد. مجسمه 20 متری مادر که از آلومینیوم ساخته شده در یک دست خود کاسه و در دست دیگرش شمشیر دارد.
خرید
در اوایل دهه 90 که گرجستان مستقل شد از مشکلات شدید اقتصادی رنج می‌برد. در همان زمان مردم محلی به درای بریج می‌آمدند تا اقلام با ارزش خانه‌های خود را به معرض فروش بگذارند با این امید که پول لازم برای تهیه کالاهای اساسی را به دست آورند. امروز اما این مکان محلی برای فروش اجناس با کیفیت داخلی است و اگر به خرید کالاهای داخلی علاقه دارید یا به فکر سوغاتی هستید بهتر است سری به این مکان بزنید.
حمام آب گرم
تفلیس در لغت به معنای چشمه‌های آب گرم است و در زمانی که جاده ابریشم اهمیت بالایی داشت حمام‌های آبگرم تفلیس به 63 تا هم می‌رسید. همچنین در دوران امپراتوری روسیه زمانی که پوشکین و دوما شیفته این شهر بودند، بیش از 10 حمام آبگرم طبیعی در شهر وجود داشت که امروزه این تعداد به پنج چشمه کاهش یافته است.در اکثر این حمام‌ها که بیش از هزار و 500 سال پیشینه دارند ، جایگاه‌های بزرگی برای ماساژ و در کل، تجربه استفاده از حمام سنتی گرجستانی وجود دارد.
روز سوم
تفلیس مدرن
خانه اپرا
خانه اپرای تفلیس محل برگزاری تئاترها و اپراهای اصلی این شهر است. معماری داخلی خانه اپرا هر بازدیدکننده‌ای را حیرت‌زده خواهد کرد. علاوه بر این در بین تمام خانه‌های اپرای جهان هم می‌درخشد. گرچه معماری خانه اپرا مدرن است، اما در عین حال به خوبی نشان می‌دهد که گرجستان پلی میان شرق و غرب است.
کلیسای جامع
کلیسای سامبا(Sameba) با معماری باشکوه و پر زرق و برقش در تپه سنت الیاس در مرکز شهر واقع شده است. کلیسای سامبا که بین سال‌های 1995 تا 2004 ساخته شد، سومین کلیسای مرتفع ارتدکس جهان محسوب میشود. این کلیسا گنجایش 15 هزار نفر را دارد و ارتفاع آن به 78 متر می‌رسد. به علت ارتفاع بلند این کلیسا تقریبا از هر نقطه شهر قابل دیدن است. این کلیسا بزرگ‌ترین کلیسای کل گرجستان نیز به شمار می‌رود.
موزه ملی
موزه ملی گرجستان که در پایان سال 2004 تاسیس شد، مجموعه‌ای غنی از میراث فرهنگی این کشور را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. تاریخچه شکل گیری این موزه به سال 1865 بر می‌گردد و از همان زمان مجموعه‌های تاریخی این کشور حفظ و نگهداری شده است. در این موزه مجموعه‌های متنوعی از قبیل: موزه دوران شوروی سابق، موزه هنرهای اسلامی و موزه تاریخ بشر را در دل خود جای داده است. اگر به تاریخ طبیعی علاقه دارید میتوانید از مجموعه‌های غنی باستان شناسی و قوم نگاری پارینه سنگی، نوسنگی و قرون وسطای این موزه بازدید کنید.